Không gian hạn chế tại nơi làm việc có nguy cơ gây thương tích và tử vong đáng kể. Các mối nguy hiểm trong không gian hạn chế có thể dẫn đến cháy, nổ, bất tỉnh, ngạt thở hoặc chết đuối. Các sự cố trong quá trình lao động tại không gian này có thể xảy ra đột ngột, thường không có bất kỳ cảnh báo nào rằng có điều gì đó không ổn.
1. Không gian hạn chế là gì?
Không gian hạn chế là một khu vực khép kín hoặc khép kín một phần, đủ lớn để một công nhân có thể đi vào. Không gian có thể được bao bọc ở tất cả các phía (ví dụ: thùng hoặc bể chứa) hoặc ít nhất là hai bên (ví dụ: băng chuyền được bao kín). Không gian hạn chế không được thiết kế để ai đó làm việc thường xuyên. Chúng là những nơi thỉnh thoảng có thể cần vào để kiểm tra, làm sạch, bảo trì hoặc sửa chữa.
Tại nơi làm việc có không gian hạn chế bạn có thể hình dung được một cách dễ dàng vì nó sẽ không có những thứ mà bạn thường tìm thấy trong một không gian làm việc được thiết kế để có người, chẳng hạn như: Các tiện ích cố định (ví dụ: hệ thống thông gió, chiếu sáng, dịch vụ hệ thống ống nước), tấm phủ tường và đồ nội thất, lối vào dễ dàng (ví dụ: cửa lớn, cầu thang). Mà không gian hạn chế nói chung bao gồm:
- Hầm trú ẩn
- Băng tải
- Dò thám thông tin bên trong không gian hoặc hầm đường ống lớn
- Bể chứa phân, ao và hố
- Trạm bơm hoặc trạm nâng
- Hầm tàu
- Si lô
- Bể phốt
- Xe tăng
- Đường hầm
- Hộp van (dưới mặt đất)
- Bể chứa nước và bể chứa
- Giếng
2. Những rủi ro khi làm việc trong không gian hạn chế
Các sự cố trong không gian hạn chế không phổ biến, nhưng một khi chúng đã xảy ra thì hậu quả có thể rất tàn khốc. Các sự cố trong không gian hạn chế có thể xảy ra đột ngột, thường không có bất kỳ cảnh báo nào rằng có điều gì đó không ổn. Các sự cố liên quan đến các mối nguy hiểm trong khí quyển (ví dụ: khí độc hoặc thiếu oxy) trong không gian hạn chế thường gây thương tích nghiêm trọng hoặc tử vong cho nhiều người.
Các sự cố trong không gian hạn chế xảy ra trong một số trường hợp sau:
- Một không gian hạn chế đang được tiến hành thi công vào trong.
- Công nhân hoặc những người khác đang vào một không gian hạn chế
- Công việc đang diễn ra trong một không gian hạn chế
3. Làm thế nào để giảm thiểu rủi ro
Có những bước quan trọng mà cả người sử dụng lao động và người lao động phải thực hiện để giảm rủi ro liên quan đến không gian hạn chế.
3.1 Đối với người sử dụng lao động
Là một người sử dụng lao động, cần có trách nhiệm đảm bảo sức khỏe và sự an toàn cho người lao động của mình. Điều này liên quan đến việc xác định các mối nguy hiểm trong không gian hạn chế tại nơi làm việc của bạn và thực hiện các bước cần thiết để bảo vệ người lao động.
Công việc này có thể thực hiện thông quan các hoạt động kiểm định an toàn hoặc quan trắc môi trường lao động để kịp thời các vấn đề để có thể đưa ra phương hướng xử lý phù hợp.
Các mối nguy hiểm trong không gian hạn chế có thể không rõ ràng, vì vậy người có trình độ, người được đào tạo và có kinh nghiệm thích hợp phải xem xét cẩn thận mọi không gian hạn chế tại nơi làm việc để xác định các mối nguy hiểm có thể xảy ra.
3.2 Đối với công nhân
Là một công nhân, bạn cần tuân thủ nghiêm ngặt các quy định tại nơi làm việc, tham gia thực hiện và trang bị đầy đủ các thiết bị bảo hộ lao động, đồng thời thực hiện tốt các yêu cầu trong các khóa huấn luyện an toàn lao động định kỳ để nắm rõ và kiểm soát các vấn đề có thể xảy ra đối với sức khỏe, tính mạng của bản thân mình.
4. Một số lưu ý khi đối mặt với không gian hẹp
- Tránh xa
Nếu bạn nhìn thấy một không gian hạn chế hoặc một không gian mà bạn nghĩ có thể là không gian hạn chế hãy tránh xa nơi này ra. Nó có thể gây nguy hiểm cho bạn khi bước vào. Bạn có thể không biết được không khí bên trong có an toàn cho cơ thể hay không.
Bạn cũng nên tránh xa lối vào hoặc lối vào không gian hạn chế. Nếu một không gian hạn chế có khí độc hoặc không đủ oxy, thậm chí đưa đầu của bạn vào trong không gian hoặc gần lỗ mở có thể gây nguy hiểm. Tại những nơi này thường sẽ có những cảnh báo nên cần phải chú ý.
- Chú ý các biển báo
Đối với một số công trình có không gian hẹp, bạn nên chú ý các biển báo nguy hiểm xung quanh nhằm tránh việc những người không có phận sự tiếp cận nơi này gây nguy hiểm cho chính bản thân của họ.
- Không giải cứu người bị nạn trong không gian hạn chế khi chưa được đào tạo và trang bị phù hợp
Việc giải cứu người bị nạn trong không gian hẹp khi chưa được đào tạo các kỹ năng cần thiết cùng các trang thiết bị bảo hộ phù hợp sẽ dẫn đến việc giải cứu không những không thành công mà còn gây nguy hại đến tính mạng của người thực hiện. Cho nên đừng vội vàng lao vào giải cứu người bị nạn mà hãy nhanh chóng tìm người có chuyên môn để thực hiện, các khí độc trong không gian hẹp có thể giết chết bạn trong vài giây.
- Tuyệt đối không vào không gian hẹp khi bạn chưa biết về nó
Không vào bất kỳ không gian hạn chế nào trừ khi bạn nắm được tất cả các nội dung sau:
– Bạn đã được đào tạo chuyên nghiệp để được làm việc trong không gian hạn chế.
– Chủ lao động của bạn có chương trình huấn luyện về không gian hạn chế và kế hoạch giải cứu dành riêng cho nơi làm việc của bạn.
– Có sẵn thiết bị để vào không gian một cách an toàn và giải cứu những công nhân bị thương trong trường hợp khẩn cấp.
– Máy móc đã bị khóa và các đường ống đã được cách ly khi cần thiết.
– Không khí trong không gian hạn chế đã được kiểm tra để đảm bảo thực sự an toàn khi vào.
– Không gian được thông gió hợp lý.
5. Khóa huấn luyện an toàn trong không gian hạn chế
Qua những thông tin bên trên chắc hẳn các bạn cũng đã phần nào hình dung được các nguy hiểm tiềm ẩn khi làm việc trong không gian hạn chế. Chính vì thế việc đảm bảo an toàn cũng như trang bị những kiến thức an toàn cho công nhân lao động về không gian hạn chế là vô cùng quan trọng, đây là hoạt động tiên quyết và bắt buộc khi hoạt động tại không gian này.
Hiện tại, công ty TNHH Huấn luyện an toàn Miền Nam đang tiến hành tổ chức các lớp huấn luyện an toàn lao động trong không gian hạn chế tại các doanh nghiệp nhằm giúp cho công nhân nắm rõ được các mối nguy hại cũng như phương pháp xử lý, quản lý đối với điều kiện làm việc tại không gian hẹp.
Theo Nghị định 44/2016/NĐ-CP, đối tượng thực hiện huấn luyện an toàn trong không gian hạn chế được bao gồm:
- Người làm công việc có yêu cầu nghiêm ngặt về an toàn, vệ sinh lao động
- Công nhân ở công trường, kỹ thuật viên, kỹ sư bảo trì, kỹ thuật viên phòng thí nghiệm, thợ hàn, thợ ống dẫn dầu/khí, bộ phận ứng phó khẩn cấp, bộ phận An toàn, Sức khỏe, Môi trường, Trưởng nhóm, Quản lý,…
- Các cán bộ quản lý, đốc công.